"Beleidsmakers als conservator, burgers als curator”
Trendwatcher Herman Konings over HOPPAH
HOPPAH wil vanuit een verantwoordelijke visie en in constante co-creatie werken aan toekomstkracht voor Houthalen-Helchteren. Door gedurfde keuzes te maken, wil de beweging positieve verbindingen totstandbrengen in de lokale samenleving. Ze blikt hierbij vooruit op enkele maatschappelijke ontwikkelingen van de komende jaren. Trendwatcher en veranderingspsycholoog Herman Konings herkent in het initiatief duidelijke tendensen die hij ook beschrijft in zijn jongste boek De impact van mindblowing gebeurtenissen op mens, markt en maatschappij (2021). Hij bespreekt er een aantal waar HOPPAH volgens hem op anticipeert.
Jong bloed op de electorale markt
“Om de toekomst te voorspellen, heb je nog altijd een kristallen bol nodig. En tegelijkertijd kan je jezelf op basis van onderzoeken en cijfers wel voorstellingen maken over hoe de maatschappij er morgen uit zal zien”, begint Herman Konings. “Wat we bijvoorbeeld zeker weten, is dat in 2024 zowat 700.000 jonge burgers voor het eerst in ons land naar het stemhokje gaan, terwijl even veel oudere kiezers van de electorale markt verdwijnen. De jeugdige generaties nemen vaker belangrijke posities in de samenleving in. En ook tijdens de volgende verkiezingen zullen zij een bepalende stempel drukken op het resultaat.”
Fragmentaire identiteit
Volgens de trendwatcher passen bedrijven en organisaties zich daarom beter aan het verwachtingspatroon van de ‘zoomers’ en ‘millennials’ aan. Hij trekt hierbij ook parallellen met politieke transities: “We kijken niet meer met een ‘rode’, ‘blauwe’ of ‘groene’ bril naar de wereld. Over het ene thema denk je als een socialist, terwijl je ergens anders liberale standpunten over hebt”, verklaart Herman Konings, die de illusie dat de militante trouw ooit zal terugkeren meteen ook doorprikt. “Het leven van jonge mensen verloopt niet in één rechte lijn, omdat hun identiteit fragmentair is.”
Geen begin, midden of einde
“Toekomstige generaties willen zich nu eenmaal niet meer een leven lang ergens voor engageren. Een voorbeeld daarvan is het fenomeen van ‘quiet quitting’. Zelfbewust van hun eigen talenten, hoppen jonge professionals van de ene uitdaging naar de andere. Zint iets hen niet, dan doen ze toch gewoon iets anders. Dat is ook zo in de vrijetijdssfeer. En in de politiek. De kiezers van morgen geloven niet meer in de ‘grote verhalen’, maar willen een vrij leven leiden volgens een verhaallijn die geen vast begin, midden of einde kent.”
Intrapreneurship
Tegelijkertijd zijn jonge burgers wel degelijk begaan met wat er in de wereld gebeurt. Herman Konings: “Net omdat ze beseffen dat we verantwoordelijker moeten leven, willen ze zich inzetten voor hun toekomst. Maar dat doen ze dan wel liefst voor concrete dingen, zoals hun energieverbruik, veilig verkeer in hun straat of de aanplanting van nieuwe bomen in de buurt. Dat doen ze aan 200 per uur, totdat hun aandacht zich vestigt op een ander pop-up project. In dat maatschappelijk ondernemerschap voor heel specifieke uitdagingen – of intrapreneurship – ligt ook voor politieke bewegingen zoals HOPPAH potentieel.”
Resonantiearchitecten
De maatschappij wordt complexer. En wie eerlijk is – en een beetje gezond verstand heeft – beseft dat de huidige politieke organisatiestructuren onvoldoende in staat zijn hieraan het hoofd te bieden. Dat is volgens Herman Konings ook niet meer wat mensen verlangen.
“Er is een transitie aan de gang van ‘ik’ naar ‘wij’, of van ‘competitie’ naar ‘coöperatie’”, aldus de trendwatcher. “Waar we vroeger alles in ons eentje deden en vooral ons persoonlijke voordeel najoegen, ondervinden we vandaag dat samenwerking nodig is om antwoorden te zoeken op maatschappelijke vraagstukken. Alleen door te delen, zullen we overleven. De vaststelling dat de share-economie zo’n steile klim kent, online games waanzinnig populair zijn en communities als paddenstoelen uit de grond schieten, is een bewijs hiervoor. Dat is ook bijzonder toepasselijk voor sociale en politieke bewegingen. Die zijn open en laten ruimte voor creativiteit, waardoor innovatie mogelijk wordt. Beleidsmakers ontpoppen zich hierbij tot resonantiearchitecten die ontmoeting en co-creatie alle kansen geven. Je kan de toekomst van ons maatschappelijk bestel in die zin ook vergelijken met hoe een museum functioneert. Hierbij zijn politici de conservators, terwijl burgers de rol van curator bekleden. De eersten zorgen ervoor dat alles naar behoren geregeld is, terwijl de anderen in alle vrijheid initiatieven kunnen ondernemen om de samenleving mooier te maken.”
